در حالیکه هنوز برخی جریانهای داخلی در سودای از
سرگیری روابط ایران و امریکا بوده و گمان میکنند شاید باب مذاکرات هستهای
بهانهای باشد که بتواند رفت وآمد دیپلماتیک این دشمن قسم خورده جمهوری
اسلامی ایران را به کشور باز کند دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در
مصاحبه اختصاصی با یک روزنامه انگلیسی از علاقه نداشتن تهران برای برقراری
رابطه دیپلماتیک با آمریکا حتی درپی توافق هستهای خبر داد. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در تاریخ ۱۷ دسامبر، در مصاحبهای
با روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز در پاسخ به سوالی در زمینه روابط
احتمالی ایران و آمریکا گفت: «مذاکرات ما با آنها تنها در زمینه هستهای
میباشد. البته همه چیز بستگی به صداقت آمریکاییها در گفتوگوهای هستهای
دارد. اگر توافق هستهای حاصل شود، بازهم ایران و آمریکا قادر به همکاری
مشترک در منطقه نیستند. آمریکا باید حمایت خود از رژیم صهیونیستی را متوقف
کند و این برای واشنگتن غیرممکن نیست. ایران و آمریکا قادر هستند در مسیری
که انرژیهایشان علیه همدیگر بکار نرود حرکت کنند. در این بین توافق
هستهای نقش بسیار حیاتی دارد.» شمخانی درخصوص این ادعا نیز تاکید کرد
که ایران و آمریکا هیچگونه همکاری در عراق ندارند. اگر در عملیاتی در
نقطهای از عراق نقش مشاوره داشته باشیم، به دولت عراق اعلام میکنیم که
اگر آمریکاییها دخالت کنند، ما وارد نمیشویم. بهطور مثال، ما در حال
برنامهریزی برای آزادسازی «حمرین» هستیم. اگر ائتلاف دست به بمبباران
بزند، ما هیچ کاری انجام نمیدهیم. این همکاری نیست، تنها اطلاع دادن است. علی
شمخانی در این مصاحبه تصریح کرد: سنیهای عراق بر این باورند که دولت جدید
عملکرد خوبی دارد. من پیش از تغییر دولت به عراق سفر کردم، شما نمیتوانید
امروز را با آن روزها مقایسه کنید. سنیها و کردها از این تغییر بسیار
خوشحالاند. ما هم از اینکه مردم عراق خوشحال هستند، خوشحالیم. وی
افزود: انتقال مسالمتآمیز قدرت در عراق معجزهای بود که میتواند برای
مردم این کشور شادی و رفاه به بار آورد. این دستاورد مهم و بزرگ نباید کوچک
شمرده شود از آن رو که این انتقال قدرت بدون هیچ تنشی در یک کشور عربی رخ
داد. دبیر شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان کرد: چنین اتفاقی در سایر
کشورهای عربی رخ نمیدهد. نباید فراموش کرد که این انتقال قدرت در زمانی
انجام شد که عراق با تنشهای اجتماعی مواجه بود و داعش بخشهایی از عراق را
اشغال کرده بود. جا دارد به این خاطر به رهبران عراق، مردم این کشور و
مرجعیت شیعه تبریک بگوییم. شمخانی در زمینه مذاکرات هستهای اظهار
داشت: «با لحاظ کردن اهداف و نیات حسنه ایران و درخواستهایش براساس
«انپیتی» حصول توافق هستهای در صورتی که حقوق کشور در آن نقض نشود، میسر
میباشد. البته اگر توافقی صورت نگیرد ما نخواهیم مرد و اگر هم موفقیتی در
این زمینه حاصل شود به بهشت نخواهیم رفت. ما تلاش میکنیم تا درهای
گفتوگو را در حصول توافق با آنهایی که تعهدات قبلی خویش را نقض کردهاند
(غرب) همچنان حفظ کنیم.» شمخانی در ادامه اظهار داشت: «تیم
مذاکرهکننده هستهای ما سعی کرده به تبیین آنچه که درپی آن هستیم
بپردازد و تحلیلگران غربی باید برداشت خود از ایران را تغییر داده و بدانند
که ایران در زیر فشار تحریمها خم نخواهد شد و همچنین اینکه درخواستهای
غیرمشروع آنها باید متوقف شده و آنها نباید درخواست جاهای دیگر
(اسرائیل) را در مذاکره با ما مطالبه کنند.» دبیر شورای عالی امنیت ملی
در بخشی دیگر افزود: «احساس میکنم غرب متوجه شده است که دستگاه اطلاعاتی
صهیونیستها درباره تلاش ایران در مسیر دستیابی به سلاح هستهای مزخرف
میگویند. سلاح هستهای در دکترین دفاعی ما جایگاهی ندارد و چگونه میتوان
فتوای مقام رهبری ایران را نقض کرد؟» شمخانی در بخش دیگری از این
مصاحبه اظهار داشت: دولتهای عراق و سوریه از جهاتی نظیر پیشینه تاریخی،
ساختار سیاسی، ترکیب جمعیتی و سطح دخالت خارجی در امور داخلیشان با یکدیگر
متفاوت هستند. وی افزود: در سوریه، مساله تلاش برای سرنگون کردن یک
دولت بهخاطر مشارکتش در محور مقاومت بود. در روزهای اولیه بحران در سوریه
معترضین مسلح به سلاح بودند. آنها بهدنبال اعتراض مسالمتآمیز نبودند. دبیر
شورای عالی امنیت ملی خاطرنشان ساخت: کاملا روشن است که چه کسی و چرا از
سرنگونی دولت سوریه حمایت میکند. دلیل آنها رها شدن از دست دولتی در سوریه
است که با ایران و حزبالله متحد بوده و با رژیم صهیونیستی مخالف است.
رابطه با عربستان سعودی دبیر
شورای عالی امنیت ملی درخصوص مساله روابط ایران و عربستان سعودی نیز گفت:
خوشحال میشوم که بتوانم کمکی بکنم. برای دیدار از عربستان هنوز زود است.
عدم تفاهم و رقابتهای تلخ باید از شکل خصومتآمیز به شکل بازیهای طبیعی
سیاسی درآید. این قابل انجام است. من میخواهم که در این خصوص نقش داشته
باشم. هنوز به اینکه چگونه میتوان این کار را کرد فکر میکنم. من خود را
یکی از پتانسیلهای انجام این کار میدانم. ایران و عربستان سعودی درگیر
جنگ نفتی هستند و سعودیها تاکنون در این جنگ ۱۰۰ میلیارد دلار از دست
دادهاند که خیلی بیشتر از ضررهای ایران است. وی در این خصوص ادامه
داد: فشار بر روی قیمت نفت بد هم نیست. ما نقطه ضعفی بهنام وابستگی به
نفت داریم و هرکسی به ما کمک کند از این وابستگی خلاص شویم، لطف کرده است.
شمخانی تاکید کرد که بین ایران و عربستان گفتوگوی جدیدی رخ نداده است.
قدرت منطقهای ایران دبیر
شورای امنیت ملی ایران در بخش دیگر این مصاحبه مفصل درباره قدرت منطقهای
ایران گفت: «امروزه عراق نسبت به گذشته نزدیکتر به ایران است زیرا مردم و
دولت عراق که شامل شیعیان، سنیها و کردها هستند درک کردهاند که ایران عمق
راهبردی آنها بوده است. شما بهتر است از سران دولت عراق نحوه کمک برخی
کشورهای منطقه را در نبرد برای حفظ اربیل بپرسید. ایران در این بین تنها
کشوری است که بدون قید و شرط از امنیت و ثبات در عراق دفاع میکند. دولت
بشار اسد نیز باید در ۳ ماه سقوط میکرد اما اکنون ۳ سال و نیم است که دولت
اسد در قدرت باقی مانده است. شمخانی دبیر شورای امنیت ملی کشورمان در
حالی آب پاکی را به روی بسیاری از کسانی که فکر میکنند دیگر وقت آن رسیده
که دروازههای ایران را به روی دولتمردان امریکایی باز شود ریخت و با
قاطعیت تمام از عدم علاقه تهران برای روابط با واشنگتن سخن گفت که معاون
رئیسجمهور کشورمان در مصاحبهای در حاشیه سفرش به ترکیه مسائل مختلفی از
جمله روابط ایران و آمریکا در گفتوگو با خبرنگار روزنامه حریت گفته:
آمریکا پیشینه طولانی در مداخله در امور داخلی کشورها دارد. شاید یکی از
دلایل مهم تسخیر سفارت آمریکا در سال ۱۹۷۹ توسط دانشجویان اقدام این کشور و
نقش آمریکا در واقعه ۱۹۵۳ باشد. مردم ایران سالهای طولانی شاهد مداخله
آمریکا در امور کشورشان بودند. سپس انواع تحریمها، فشارها و تهدیدها علیه
ایران اعمال شد. اینگونه رفتار آمریکا را در قبال کشورهای دیگر دیدهایم.
اما اکنون ایران در دو بعد با آمریکا روبهرو است یکی در بعد مساله هستهای
ایران و دیگری ایجاد روابط با این کشور به صورت عادلانه، متعادل و منطقی
است. ما میخواهیم با حل صلحآمیز برنامه هستهای ایران تمامی تحریمها
برداشته شود. خوشبینی خانم ابتکار به از سرگیری روابط ایران با امریکا
در حالی در مصاحبه خبریاش در سفر به ترکیه مطرح شده است که لازم است دو
نکته را برای معاون رئیسجمهور کشورمان یاد آور شویم ابتدا اینکه تاکید وی
برای ایجاد روابطی عادلانه و متعادل با امریکا آیا در استراتژی وتصمیمگیری
و سیاستهای ایشان برای داشتن یا نداشتن روابط با امریکا تعریف میشود؟! دوم
اینکه لازم است نکته مقام معظم رهبری را که در نوروز ۹۲ درخصوص ماهیت
امریکاییها بیان کردند مرور کنیم در آن سال رهبر انقلاب اسلامی بعد از
تبیین دشمنان واقعی و معدود ملت، به تشریح اقدامات خصمانه آنها در سال ۹۱
پرداختند و افزودند: آمریکاییها بر خلاف اظهار دوستیهای ظاهری به ملت
ایران، از اوایل سال گذشته تحریمهای شدید و گسترده نفتی و بانکی را برضد
ایران آغاز کردند و اصرار دارند که با وجود این اقدامات خصمانه، دشمن تلقی
نشوند. این سیاست را ادامه همان سیاست "پنجه چدنی زیر دستکش مخملی"
دانستند و خاطرنشان کردند: آنها بر خلاف این ظاهرفریبیها، حرکت
برنامهریزیشدهای را آغاز کردند و انتظار داشتند بعد از چند ماه، ملت
ایران تسلیم زورگویی آنها شود و دست از فعالیتهای فزاینده علمی خود بردارد
اما آنچه که اتفاق افتاد خلاف خواسته و پیشبینی بدخواهان بود. همین هوشمندی و نگاه خردمندانه مقام معظم رهبری برای تبیین داشتن یا نداشتن روابط با امریکا کافی است.